Một vài suy nghĩ về quan niệm hạnh phúc của Các Mác

Bàn về hạnh phúc có rất nhiều cách kiến giải và nhiều định nghĩa khác nhau. Theo John AdamsHạnh phúc của xã hội là kết thúc của sự cai trị, theo  Samuel Johnson đấutranh với nghịch cảnh, và chinh phục chúng, là hạnh phúc lớn nhất của con người.Hay  nhà văn Nguyễn Khải trong tác phẩm Mùa Lạc của mình đã viết: “Sự sống nảy sinh từ trong cai chết, hạnh phúc hiện hình từ trong sự gian khổ,hi sinh. Ở đời này không có con đường cùng mà chỉ có những ranh giới, điều quan trọng là minh phải có đủ sức mạnh để vươt qua ranh giới đó”. Còn đối với  Các Mác, một trong những vĩ nhân kiệt xuất nhất của lịch sử nhân loại, người sáng lập chủ nghĩa cộng sản khoa học, nhà triết học, nhà kinh tế học lỗi lạc, lãnh tụ thiên tài của giai cấp vô sản toàn thế giới thì hạnh phúc đơn giản là đấu tranh. Hạnh phúc là đấu tranh là câu trả lời của Mác khi được con gái mình hỏi hạnh phúc là gì? Câu trả lời ấy tuy ngắn gọn nhưng có ý nghĩa nhân văn rất sâu sắc.

Thật vậy " Hạnh phúc là đấu tranh". Thực chất câu nói đó là dựa trên quy luật đấu tranh và thống nhất giữa các mặt đối lập. Trong triết học đấu tranh là một sự chuyển hóa, sự loại trừ giữa các mặt đối lập, hướng tới giải quyết những mâu thuẫn, những mặt tồn tại, nhược điểm của sự vật, hiện tượng để hướng tới cái tiến bộ, hoàn thiện hơn. Đấu tranh bắt nguồn từ những mâu thuẫn mà mâu thuẫn có tính khách quan, tính phổ biến và là nguồn gốc, động lực của sự vận động phát triển, sự vận động cũng là một mâu thuẫn tồn tại. Sở dĩ Mác cho rằng hạnh phúc là phải đấu tranh vì lịch sử phát triển của xã hội loài người cho thấy xã hội luôn luôn vận động và phát triển theo hướng ngày càng hoàn thiện hơn. Lịch sử xã hội loài người là lịch sử đấu tranh giai cấp, các giai cấp đối lập trong xã hội luôn luôn đấu tranh với nhau mà nguyên nhân xuất phát từ mâu thuẫn về mặt lợi ích mà cơ bản là lợi ích kinh tế. Các cuộc đấu tranh này suy cho cùng đều nhằm mục đích cải tạo hoặc thay thế xã hội đương thời đã lỗi thời nhằm xây dựng một xã hội mới tốt đẹp hơn và mang lại những lợi ích thiết thực hơn cho đại đa số người dân trong xã hội. Và một khi cuộc sống của đại đa số quần chúng nhân dân được cải thiện thì với họ là một niềm hạnh phúc vô cùng lớn lao. Lịch sử xã hội loài người phát triển qua năm hình thái kinh tế - xã hội theo khuynh hướng từ thấp đến cao,  từ cộng sản nguyên thủy đến chiếm hữu nô lệ, hình thái phong kiến, hình thái tư bản chủ nghĩa và cuối cùng hình thái cao nhất, tiến bộ nhất là cộng sản chủ nghĩa. Sự thay thế các hình thái kinh tế - xã hội chủ nghĩa là kết quả của các cuộc đấu tranh giai cấp cho nên có thể kết luận đấu tranh giai cấp là động lực phát triển của xã hội. Còn trong mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, con người luôn đấu tranh với các thiên tai trong tự nhiên. Đấu tranh chống động đất, lũ lụt, hạn hán, sóng thần…để khắc phục những trở ngại do tự nhiên gây ra và cải tạo các yếu tố tự nhiên phục vụ cho cuộc sống của con người. Khi khai thác được các tiềm năng có trong tự nhiên, chinh phục được tự nhiên, làm cho tự nhiên phục vụ đắc lực cho cuộc sống của con người giúp cho đời sống của con người được cải thiện thì khi đó con người phần nào cảm thấy hạnh phúc và thỏa mãn.

Chúng ta sẽ luôn nhớ tới Các Mác với quan niệm hạnh phúc của con  người là đấu tranh. Và cũng chính Mác đã dành cả cuộc đời mình đấu tranh cho sự tiến bộ của xã hội loài người. Cả cuộc đời Mác đã đấu tranh không ngừng nghỉ và không biết mệt mỏi để bảo vệ và hoàn thiện chủ nghĩa duy vật biện chứng, nội dung cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, một học thuyết khoa học về tự nhiên và xã hội, là lí luận dẫn đường, kim chỉ nam cho cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân, cho phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. Đối với mỗi con người chỉ có thể đạt đến giá trị hạnh phúc đích thực khi và chỉ khi chúng ta biết đấu tranh. Đấu tranh chống lại những cái ác, cái xấu xa, phản khoa học và biết ngợi ca, tuyên truyền, phát huy những giá trị có ý nghĩa đích thực của cuộc sống.