NGHĨ VỀ SỨ MỆNH CON NGƯỜI

Sứ mệnh là một khái niệm rất quen thuộc với mọi người thuộc các dân tộc khác nhau trên thế giới. Trong ngôn ngữ tiếng Việt, sứ mệnh là một trong những từ thiêng liêng, thể hiện giá trị nhân văn cao cả của con người trong quan hệ với nhau và quan hệ với tự nhiên. Thế nhưng dường như nó ít được thường xuyên đề cập đến khi nói về cá nhân mà chúng ta hiểu là sứ mệnh của cá nhân. Ở Việt Nam, phải chăng chúng ta xem khái niệm sứ mệnh của cá nhân tương đồng với khái niệm “lẽ sống” hay “lý tưởng” (hai khái niệm đã và đang được sử dụng phổ biến) nên ít dùng nó ?

Nhưng rất may là khái niệm sứ mệnh lại được “phục hưng”, trước hết là mặt hình thức thể hiện của nó là ngôn ngữ, bởi các doanh nhân trong sự hình thành và phát triển mạnh mẽ của đội ngũ này gắn với sự phát triển của hệ thống doanh nghiệp trong những thập niên gần đây. Tôi cùng nhiều người may mắn được đọc nhiều về sứ mệnh, nghe về sứ mệnh của các doanh nghiệp trong phần Giới thiệu công ty trên website hay được nghe qua sự thuyết trình, phân tích của đại diện các doanh nghiệp. Họ nói về sứ mệnh của công ty mình với một niềm tự hào cao, một cảm xúc truyền lửa mãnh liệt trong các buổi hội thảo; các chiến dịch PR, quảng bá thương hiệu, sản phẩm. Từ sự hấp dẫn qua xúc cảm ban đầu, tôi từng bước tìm hiểu nghiêm túc về khái niệm này và nhận ra rằng mình chưa hiểu đầy đủ và sâu sắc về nó. Thật là một khiếm khuyết lớn từ trước đến nay và tôi cảm thấy xấu hổ vì mình đã dám tự hào là mình có sứ mệnh và luôn tâm niệm sẽ thực hiện cái tôi cho là sứ mệnh đó. Và tôi lại cảm thấy day dứt, có lỗi khi chưa đưa khái niệm sứ mệnh vào giảng giải trong các lớp học, tại các buổi thuyết trình cho học sinh, sinh viên và các đối tượng khác để nói về ý nghĩa, giá trị của nó bên cạnh khái niệm lẽ sống, lý tưởng, nhất là khi nói về vai trò của cá nhân kiệt xuất cũng như những người bình thường nhưng có tầm lòng cao cả.

Trở lại với khái niệm sứ mệnh mà các các doanh nghiệp xác định cho mình trong nội dung giới thiệu công ty,  chúng ta thấy trong những năm qua nó đang được nhiều doanh nghiệp lạm dụng để tô vẽ cho sự đẳng cấp, sự nhân văn trong triết lý kinh doanh của mình nhằm quảng bá thương hiệu, trong khi cách thức kinh doanh và kết quả hoạt động của doanh nghiệp họ lại phản ánh ngược lại. Nhiều doanh nghiệp đã chà đạp lên chính sứ mệnh của mình rao giảng, bội tín với khách hàng và cộng đồng xã hội; hay chưa tạo ra được sự tầm ảnh hưởng  dẫn đến tự mình làm nhạt nhòa, bôi đen thương hiệu. Ngược lại, có doanh nghiệp không diễn giải sứ mệnh của mình trong phần giới thiệu - tôi xin được gọi là bản CV của doanh nghiệp trình cho nhà tuyển dụng là khách hàng và cộng đồng sử dụng hàng hóa, dịch vụ - mà âm thầm thực hiện sứ mệnh của mình, đưa lại nhiều giá trị về cả vật chất lẫn tinh thần. Và có thể hiểu một cách giản dị rằng sứ mệnh của những doanh nghiệp này chính là sứ mệnh của các doanh nhân có văn hóa kinh doanh, có đạo đức kinh doanh, có trách nhiệm với người tiêu dùng nói riêng và với con người nói chung.

Khi một con người có sứ mệnh cao cả hay chỉ cần nói người có sứ mệnh (bởi bản thân khái niệm này đã chứa chứa đựng dấu hiệu cao cả), tức là tự vác “cây thánh giá” rất nặng của cuộc đời giao phó cho mình từ khi sinh ra. Khi họ quên mình để cống hiến, hy sinh hay phục vụ, cho nhân loại, cho đất nước, dân tộc, cộng đồng và cho cả thế giới tự nhiên thì họ phải chịu nhiều thiệt thòi hơn, nhiều nỗi đau hơn nhưng họ cảm thấy hạnh phúc bởi những gì mình đã làm được. Họ tự  hy sinh tuổi xuân, buông bỏ nhiều thứ, nhất là về vật chất; họ dần hạ cái thân, cái Tôi của mình xuống để luyện trí, tu tâm, rèn chí, hành năng; để tận tâm, tận trí, tận lực âm thầm lặng lẽ miệt mài sáng tạo, cống hiến thay vì hưởng thụ và đòi hỏi, mong muốn được cho, tặng. Họ truyền đạt thành quả sáng tạo của mình, dẫn dắt những người khác thay đổi để nhân loại và thế giới ngày càng phát triển tốt đẹp hơn, bền vững hơn. Đổi lại, họ nhận được nhiều giá trị thiên về tư tưởng, tình cảm, tinh thần và họ hạnh phúc ngay trong từng giây phút. Với cách tiếp cận đó, chúng ta thấy phát hiện thấy từ sứ mệnh nó có một vẻ đẹp lung linh, tinh khiết, nguyên bản.

Vậy những ai là người có sứ mệnh ? Họ không chỉ là những cá nhân kiệt xuất, lỗi lạc hay có tài năng xuất chúng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau đồng thời thể hiện tầm cao của nhân cách văn hóa như một số người bạn có thể chỉ ra ngay, mà cả những con người rất đỗi bình thường xung quanh chúng ta đã và đang như “con tằm đen nhả sợ tơ vàng”, như lòng biển ngàn năm chuốt từng sợi sóng dệt thành cát trắng bao la.

Nghĩ nhiều về sứ mệnh, rất may cái u mê bấy lâu của tôi dần tan biến. Tôi chợt ngộ ra rằng muốn thay đổi người khác theo hướng tích cực, mình phải tự thay đổi mình trước đã. Còn sứ mệnh - Tôi và bạn có không nhỉ ?

                                                          TNH